| Rodzina: | Ślazowate (Malvaceae) |
| Inne nazwy: | drzewo kapokowe |
| Występowanie: | Południowa i Środkowa Ameryka, Karaiby, zachodnia Afryka |
Puchowiec pięciopręcikowy jest najpotężniejszym drzewem lasów tropikalnych. Dorasta do 60-70 metrów wysokości przy ponad 2 metrowej średnicy pnia. Lekki, sprężysty, nienasiąkający wodą puch z dojrzałych owoców służy jako wypełnienie wodnego sprzętu ratunkowego. Z tego względu roślina bywa nazywana również drzewem kapokowym.
Puchowca pięciopręcikowego spotkać można tropikalnych rejonach Ameryki, Afryki i Azji. Pochodzi prawdopodobnie z Ameryki, podobnie jak pozostałe kilkanaście gatunków puchowców. Występuje w wilgotnych lub okresowo suchych miejscach, od poziomu morza do 1000 m n.n.p. Jako gatunek pionierski rośnie często na terenach otwartych, wchodzi w skład lasów wtórnych.
Wygląd samego drzewa jest dość niezwykły. Młode rośliny wytwarzają na pniu stożkowe, tępe ciernie a ich konary odstają od pnia prawie prostopadle, w regularnych odstępach. Stare drzewa mają parasolowatą koroną i ogromne korzenie szkarpowe dodatkowo stabilizujące potężną roślinę. Podczas pory suchej drzewo gubi liście. Najczęściej kwitnie właśnie w stanie bezlistnym. Kwiaty otwierają się tuż przed zachodem słońca i pozostają otwarte aż następnego dnia, gdy opadną płatki. Kwiaty mają zapach kwaśnego mleka i zapylane są głównie przez owocożerne nietoperze. Owoce to podłużne, skórzaste torebki. Na wewnętrznej stronie owocni wyrastają jasnobrązowe, błyszczące włoski. Dzięki nim czarne nasiona są z łatwością przenoszone przez wiatr.
Inne zastosowania:
Wyczyszczone i obrobione włókna są używane jako wypełnienie poduszek, materacy. Kiedyś puch stosowano do izolacji lodówek, ścian, ale zrezygnowano z tej praktyki, ponieważ puch jest łatwopalny. Idealnie gładkie włókna nie nadają się do przędzenia. Woskowa otoczka włókna i powietrze w nim uwięzione powodują, że włókno pływa i nie nasiąka wodą.
Obecnie drzewo kapokowe jest uprawiane w Tajlandii, Kambodży, Indonezji, Kenii, Tanzanii i Indiach, głównie ze względu na puch. 4-5 letnie drzewo dostarcza około kilograma puchu, a dorosłe nawet do 15-20 kg rocznie.
Nasiona zawierają 20-25% oleju, z którego produkuje się mydło i biopaliwa. Niekiedy używa się go w kuchni i jako paliwo do lamp. Lekkie drewno było używane tradycyjnie do wytwarzania łodzi, tratw, zabawek a szerzej wykorzystywane jest do produkcji masy papierniczej.
Filipińczycy uważają, że kora to afrodyzjak. Jako ceniona roślina miododajna jest spotykana w otoczeniu domostw. Zapewnia cień mieszkańcom osad wiejskich.
Medycyna tradycyjna Ajurweda:
Ajurweda (tradycyjna medycyna indyjska) zaleca żywicę puchowca pięciopręcikowego m.in. na otyłość i bóle.
Kultura:
Puchowiec pięciopręcikowy jest narodowym drzewem Portoryko i Gwatemali.
Religia/wierzenia:
Dawniej Majowie uznawali go za święte drzewo (yaxche). W wierzeniach Majów niebo składało się z trzynastu a podziemia z dziewięciu warstw. Święte drzewo stało w samym centrum ziemi, było osią świata. Jego korzenie przenikały do podziemi, a gałęzie i konary przebijały warstwy nieba. Niektóre grupy Majów wierzyły, że poprzez korzenie ich przodkowie wstąpili na świat, a dzięki konarom i gałęziom zmarli wspinają się do nieba.