Hebanowiec wschodni (Diospyros kaki)

Hebanowiec wschodni (Diospyros kaki)
Hebanowiec wschodni (Diospyros kaki)
Rodzina: Hebankowate (Ebenaceae)
Inne nazwy: hurma wschodnia, persymona
Występowanie: Azja

Persymona pochodzi z Chin, gdzie była uprawiana od ponad 2000 lat. Należy do rodziny hebankowatych (Ebenaceae), do której zalicza się również Diospyros ebenum, dający prawdziwe drewno hebanowe. Hebanowiec wschodni żyje długo, spotyka się ponad 300-letnie owocujące okazy.

Persymona dorasta w naturze do 15 metrów, choć przeważnie jest niższa. Wykształca trzy rodzaje kwiatów: żeńskie, męskie i obupłciowe. Owoce mogą tworzyć się także z niezapylonych kwiatów żeńskich, nie zawierają wtedy nasion. Liście mają do 17 cm długości i 10 cm szerokości. Młode liście często są blade, żółto-zielone i gdy dojrzeją stają się ciemnozielone, błyszczące. Opadają na zimę, jesienią przebarwiają się na kolor pomarańczowo-czerwony lub żółty.

Kuchnia:
Owocem są jagody, wielkością i kształtem przypominające pomidor. Niektóre odmiany dostarczają owoców ciemnoczerwonych, brunatnych czy prawie czarnych. Niekiedy owoce pojawiają się w naszych sklepach pod nazwą kaki, persymona lub Sharon (nazwa Sharon pochodzi od najczęściej spotykanej odmiany). Spożywa się je na surowo, kandyzowane, gotowane, przerobione na konfitury, galaretki czy lody. Niedojrzałe owoce zawierają duże ilości garbników, przez co są gorzkie i niejadalne. Tylko niektóre odmiany, o niskiej zawartości garbników, nadają się do spożycia, gdy są jeszcze twarde. Jednym ze sposobów pozbawienia cierpkości owoców jest pozostawienie ich na drzewie aż do pierwszych przymrozków. Dojrzałe owoce są bardzo słodkie – zawierają nawet 25% cukru (glukozy i fruktozy). Po zebraniu mogą być przechowywane przez kilka tygodni w lodówce. Można je również zamrozić i przechowywać przez dłuższy czas. Dobrze smakują suszone owoce persymony. W Azji sok z owoców jest dodatkiem do napojów mlecznych oraz służy do produkcji win i likierów.
Ze świeżych lub suszonych liści można robić herbatę.

Tradycyjna medycyna chińska:
W tradycyjnej medycynie chińskiej kwiatami leczy się astmę i inne schorzenia układu oddechowego.

Inne zastosowania:
Sok z owoców zawierających dużo garbników jest używany do garbowania skór i produkcji farb. Sokiem nasyca się sieci rybackie oraz drewniane części łodzi, aby zapobiec gniciu. Wyciąg garbnikowy również znalazł zastosowanie w kosmetyce oraz medycynie (działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe). Preparaty z owoców kaki stosowane są też jako środki ochrony roślin, głównie w chorobach wirusowych.