Trukwa (Luffa)

Trukwa egipska (Luffa cylindrica)
Trukwa egipska (Luffa cylindrica)
Rodzina: Dyniowate (Cucurbitaceae)
Inne nazwy: Gąbczak
Występowanie: Strefa tropikalna i subtropikalna

Trukwa należy do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Rośnie na obszarach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym – w stanie naturalnym w Ameryce i Azji. Jednoroczne pnącze, długości kilku metrów ma duże liście (10-25cm) które po roztarciu wydzielają mocny, specyficzny zapach. Kwiaty męskie zebrane są w grona osadzone na szypułkach, a żeńskie są pojedyncze. Najpopularniejsze gatunki to trukwa ostrokątna (Luffa acutangula) oraz trukwa egipska (Luffa aegyptiaca, syn. L. cylindrica). Owoce pierwszego gatunku łatwo rozpoznać, ponieważ mają 10 podłużnych żeber, gdy owoce trukwy egipskiej są gładkie.

Kuchnia/kosmetyka:
Niedojrzałe owoce trukwy ostrokątnej (nazywanej także „chińską okrą”) stanowią w Azji substytut ogórków. Zielonkawo-biały, gąbczasty miąższ o nieco słodkawym smaku można długo przechowywać po wysuszeniu. Namoczony szybko odzyskuje wartości odżywcze. Z nasion jest wytwarzany olej. Miąższ młodych owoców trukwy egipskiej jest również jadalny. Młode pędy, liście i pączki kwiatowe obydwu gatunków trukwy są spożywane jako jarzyna.

Medycyna:
Trukwa pokrywkowata (Luffa operculata) jest stosowana w przypadku nieżytu błony śluzowej nosa oraz kataru siennego.

Inne zastosowania:
Świeży sok z owoców trukwy ostrokątnej jest powszechnie stosowany w przemyśle kosmetycznym. Dojrzałe owoce trukwy egipskiej oraz ostrokątnej zawierają jasnobrązowy, włóknisty szkielet, wykorzystywany jako gąbka do mycia ciała. Często można spotkać roślinną gąbkę zatopioną w ręcznie robionym mydle. Nadaje się ona również do zmywania naczyń, samochodu i innych rzeczy. Sprasowane gąbki przerabia się na filtry, maty i materiały izolacyjne.