Pieprz peruwiański (Schinus molle)

Pieprz peruwiański (Schinus molle)

Pieprz peruwiański jest niewielkim drzewem osiągającym w naturze 6-15 metrów wysokości. Gałęzie tej wiecznie zielonej rośliny zwisają podobnie jak u wierzby płaczącej. Pieprz peruwiański pochodzi z północy Ameryki Południowej, Meksyku i Peru. Rośnie na suchych, stromych zboczach, w wąwozach, dolinach oraz na obszarach piaszczystych i skalistych. Występuje na wysokości od 1000 do 3400 m n.p.m., gdzie temperatura waha się od 15 do 28 °C, a roczne opady mieszczą się w przedziale 300 - 700 mm. Obecnie drzewo to spotkać można na całym świecie, na obszarach tropikalnych i subtropikalnych. W Afryce, Australii czy na Florydzie jest gatunkiem inwazyjnym, który rozmnaża się tak intensywnie, że wypiera rodzime rośliny.

Rodzaj Schinus obejmuje ponad 20 gatunków, z których, obok pieprzu peruwiańskiego, popularny jest również pieprz brazylijski (Schinus terebinthifolius). Pochodzi on z południowo-wschodniej Brazylii, północnej Argentyny i Paragwaju. Gałęzie pieprzu brazylijskiego nie zwisają jak gałęzie pieprzu peruwiańskiego, a liście są szersze i ciemnozielone. Jego jaskrawoczerwone owoce długo pozostają na drzewie i są chętnie wykorzystywane w tropikach, do dekoracji bożonarodzeniowych. Stąd też roślina ta jest czasem nazywana Christmasberry lub Cerezo de Navidad.

Pieprz peruwiański jest rośliną dwupienną, co oznacza, że na jednym drzewie znajdziemy wyłącznie kwiaty żeńskie lub męskie a do uzyskania owoców potrzebujemy co najmniej dwie rośliny. Małe, białe kwiaty zebrane są w zwisające wiechy. Dojrzałe owoce nabierają różowego lub czerwonego koloru. Są zjadane przez ptaki, które następnie rozsiewają nasiona. Liście pieprzu peruwiańskiego po roztarciu wydzielają przyjemny, podobny do pieprzu czarnego aromat.

Kuchnia:
Owoce mają podobną wielkość do owoców pieprzu czarnego (Piper nigrum). Są jednak bardziej aromatyczne i mniej ostre. Od lat stosowano je do przyprawiania potraw, czasem jako substytut pieprzu czarnego. Niekiedy tez fałszowano pieprz czarny owocami pieprzu peruwiańskiego. W naszych sklepach można spotkać pieprz peruwiański w mieszankach pieprzu kolorowego lub sprzedawany samodzielnie, jako pieprz różowy lub pieprz czerwony. Warto zaznaczyć, że pieprz peruwiański nie jest spokrewniony z pieprzem czarnym.

Wyraz molle, w łacińskiej nazwie Schinus molle, pochodzi od wyrazu „molli”, który w języku keczua oznacza drzewo. Był to język urzędowy imperium inkaskiego, a obecnie posługuje się nim ponad 10 milionów ludzi w Ameryce Południowej. Inkowie przygotowywali napój ze słodkiej, zewnętrznej części owocu. Z wykopalisk archeologicznych wiadomo, że ponad tysiąc lat temu, w Andach Środkowych, owoce pieprzu peruwiańskiego były powszechnie wykorzystywane również do produkcji alkoholowego napoju „chicha”. Dziś można skosztować napoju „chicha de molle” w peruwiańskim mieście Huanta.

Religia:
W Meksyku, podczas obrzędów uzdrawiających, chorą osobę dotykano gałązkami pieprzu peruwiańskiego. Miały one pochłonąć chorobę, którą następnie niszczono, paląc gałązki. W pewnych obrzędach religijnych wkładano do czapek uczestników ceremonii małe gałązki pieprzu peruwiańskiego, aby pomóc nawiązać rytualną więź z przodkami i duszami zmarłych.

Medycyna tradycyjna:
Praktycznie wszystkie części pieprzu peruwiańskiego były wykorzystywane w medycynie ludowej, podobnie jak pieprzu brazylijskiego czy Schinus aroeira. W Ameryce Centralnej i Południowej rośliny te używano między innymi jako środek przeciwbakteryjny, moczopędny, pobudzający trawienie. Również dziś w wielu krajach stosowane są na rozmaite choroby jak zapalenie oskrzeli, zapalenie dziąseł, choroby weneryczne, infekcje oczu, dolegliwości miesiączkowe czy gruźlice. Właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe zostały potwierdzone w trakcie wielu współczesnych testów laboratoryjnych.

Inne zastosowania:
Twarde, ciężkie drewno jest używane do wyrobu mebli rustykalnych, na podłogi czy do budowy domów.